Innlent | mbl | 24.6.2025 | 21:20 | Uppfært 22:19

Ísland hafi burði til að stofna her

Bandarískir hermenn á varnarsvæðinu í Reykjanesbæ. Ljósmynd/Landhelgisgæslan

Setja má spurningarmerki við það hvort að Ísland sé raunverulega ábyrgur bandamaður í Atlantshafsbandalaginu (NATO). Ísland þarf að tryggja varnir sínar mun betur, sem hægt er að gera með stofnun hers.

Þetta segir Arnór Sigurjónsson, sérfræðingur í varnarmálum, í samtali við mbl.is.

Mark Rutte, framkvæmdastjóri Atlantshafsbandalagsins, varaði við því í gær að ef aðildarríki NATO myndu ekki auka útgjöld til varnarmála þá væri hætta á því að Rússar gerðu árás á aðildarríki á næstu 3-7 árum.

„Þá má spyrja sig, er það ábyrg afstaða íslenskra stjórnvalda að útvista algjörlega öllum vörnum landsins og öryggi til annarra aðila, þar með talið Bandaríkjamanna og Atlantshafsbandalagsins? Er það ábyrg afstaða stjórnvalda? Ég set spurningarmerki við það og ég set spurningarmerki við þá fullyrðingu að Ísland sé ábyrgur bandamaður,“ segir Arnór.

Frétt af mbl.is

Íhuga að verja 1,5% landsframleiðslu í varnarmál

Verðum að geta brugðist við hættuástandi

Hann telur að Ísland hafi fjárhagslega getu og mannafla til þess að taka þátt í vörnum landsins með beinum hætti. Það sé eitthvað sem við ættum að gera en erum að svo stöddu ekki að gera.

Með stofnun íslensks hers?

„Já, eða við getum kallað það hvaða nafni sem er. En það þarf að vera einhver viðbúnaður sem íslensk stjórnvöld geta gripið til einhliða og án tafa ef hættuástand verður með þeim hætti að við þurfum að verja innviði okkar til þess að geta náð inn liðsauka,“ segir Arnór.

Hann segir skynsamlegt af Evrópu og Evrópusambandinu að leggja aukið vægi á eigin varnir. Það sé nauðsynlegt svo að vægi Bandaríkjanna við varnir Evrópu minnki.

„Ef við stöndum frammi fyrir því að við megum eiga von á einhvers konar hugsanlegum árásum Rússa á lönd eins og Litháen eða Pólland innan þriggja til fimm ára, þá verðum við að geta brugðist við með eigin varnargetu,“ segir Arnór.

Frétt af mbl.is

Stofna ætti her á Íslandi

Stefnir í að Ísland hækki framlög til varnarmála

Leiðtogafundur NATO fer fram í Haag í Hollandi í dag. Mark Rutte, framkvæmdastjóri NATO, hyggst fara fram á breytingar um að hækka lágmarksútgjöld aðildarríkja til varnarmála úr 2% í 3,5%. Hann vill einnig að aðildarríki verji 1,5% af vergri landsframleiðslu í „varnartengda“ málaflokka, t.a.m. netvarnir og aðra innviði.

Kristrún Frostadóttir forsætisráðherra og Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir utanríkisráðherra sækja fundinn fyrir hönd Íslands. Báðar hafa þær sagt að Ísland muni taka til skoðunar að verja 1,5% af vergri landsframleiðslu í varnartengda málaflokka.

„Stjórnmálaleiðtogarnir hafa lýst því yfir að hugsanlega endi Ísland með að verða hluti af þessu 1,5% framlagi af vergri landsframleiðslu til innviða. Þar með uppfyllum við kröfur bandalagsins um aukin framlög til varnarmála, en innviðaskuld Íslands er búin að vera viðvarandi í áratugi og hún kemur ekkert með varnir per se að gera,“ segir Arnór.