Líkur eru 70% á hækkandi meðalhitastigi

Sameinuðu þjóðirnar vöruðu í dag við því að 70% líkur væru á að meðalhitastig jarðar fari yfir 1,5°C á tímabilinu 2025 til 2029, sem Parísarsamkomulagið um loftslagsmál stefndi á að halda sig undir.

Í nýrri loftslagsskýrslu Alþjóðaveðurfræðistofnunarinnar (WMO), sem byggir á spám veðurstofu Bretlands og annarra alþjóðlegra veðurstöðva, kemur fram að jörðin haldi áfram að hlýna eftir tvö heitustu ár sögunnar 2023 og 2024.

„Við höfum upplifað tíu heitustu ár sögunnar,“ sagði Ko Barrett, aðstoðarframkvæmdastjóri WMO. „Því miður bendir skýrslan ekki til þess að hlé verði á þessari þróun. Það þýðir vaxandi neikvæð áhrif á efnahag, daglegt líf, vistkerfi og plánetuna alla.“

Spár WMO sýna að meðalhiti hvers árs frá 2025 til 2029 verði á bilinu 1,2°C til 1,9°C umfram grunnviðmið. Einnig eru 80% líkur á að eitt af ofangreindum árum verði heitara en árið 2024 sem er heitasta ár síðan að mælingar hófust.

Langtímahorfur veðurfars

„Ég myndi búast við því að eftir tvö til þrjú ár verði líkurnar á að meðalhitinn fari yfir 1,5°C orðnar 100%,“ segir Peter Thorne, forstöðumaður loftslagsrannsókna við háskólann í Maynooth á Írlandi.

Til að mæla þróunina til lengri tíma nota vísindamenn meðaltöl síðustu áratuga og líkanaspár fyrir framtíðina. Samkvæmt WMO er núverandi hlýnun metin á 1,44°C en Evrópska loftslagssveitin Copernicus metur hana í 1,39°C og spáir að 1,5°C markið náist fyrir eða um árið 2029.

Í fyrsta sinn sýna spár örlitlar líkur, eða 1%, á að eitt ár á næstu fimm árum fari yfir 2°C, sem væri stórt og fordæmalaust stökk í hlýnun jarðar.

Loftslagsfræðingur við Imperial College London, segir að við séum þegar komin á „hættulegt stig hlýnunar“. AFP/Thailand's Department of Royal Rainmaking and Agricultural Aviation

„Að treysta á olíu, gas og kol árið 2025 er algjör geðveiki“

„Þetta er sláandi,“ sagði Adam Scaife hjá Met Office. „Líkurnar munu aðeins aukast.“

Vísindamenn vara við því að hver tíund gráðu til viðbótar geti haft stórfelld áhrif, þ.e. valdið frekari hitabylgjum, öfgakenndri úrkomu, þurrkum og hraðari bráðnun íshella og jökla.

Friederike Otto, loftslagsfræðingur við Imperial College London, segir að við séum þegar komin á „hættulegt stig hlýnunar“, dæmi eru um banvæn flóð í Ástralíu, Frakklandi, Alsír, Indlandi, Kína og Gana, auk skógarelda í Kanada og lífshættulegra hitabylgja í Asíu.

„Að treysta á olíu, gas og kol árið 2025 er algjör geðveiki,“ sagði Otto.

Sérstaklega mikil hlýnun á norðurslóðum yfirvofandi

Á næstu fimm árum spáir WMO sérstaklega mikilli hlýnun á norðurslóðum. Hafís dregst saman í Barentshafi, Beringshafi og Okhotsk-hafi og úrkomumynstur munu koma til með að breytast. Suður-Asía gæti orðið blautari, einnig Sahel-svæðið, norður Evrópa og norðanverð Síbería. Þurrkar eru hins vegar líklegir yfir Amazon-svæðinu.

Davide Faranda, loftslagsfræðingur hjá frönsku rannsóknarmiðstöðinni CNRS, segir að niðurstaðan sé ótvíræð: „Til að eiga einhverja von um að halda okkur innan öruggs loftslags verðum við að draga tafarlaust úr losun jarðefnaeldsneytis og hraða umbreytingunni yfir í hreina orku.“

Markmið Parísarsamkomulagsins frá 2015 var að halda hlýnun jarðar vel undir 2°C. Samkvæmt nýjustu mælingum og spám loftslagssérfræðinga er það markmið sífellt ólíklegra.

• Blogga um frétt