Áhrif lífeyrisfrumvarpsins um víxlverkun örorkulífeyrisgreiðslna á lífeyrissjóði verða minni háttar. Þetta segir í áliti meirihluta efnahags- og viðskiptanefndar um frumvarpið og vísa nefndarmennirnir því til stuðnings í greiningu Bjarna Guðmundssonar tryggingastærðfræðings og greinargerð frumvarpsins.
Fram hefur komið að talsmenn lífeyrissjóða og fleiri hafi gagnrýnt frumvarpið sem muni hafa neikvæð áhrif á tryggingafræðilega stöðu einstakra sjóða. Þeir þyrftu að mæta auknum greiðslum örorkulífeyris með því að skerða greiðslur ellilífeyris. Þá feli það í sér skerðingu á stjórnarskrárvörðum eignarréttindum sjóðsfélaga.
Ekki er tekið undir það í áliti meirihlutans. Frumvarpið kveður á um að lífeyrissjóðum verði óheimilt að taka tillit til greiðslna almannatrygginga við ákvörðun örorkulífeyris. Óumdeilt er að það gæti leitt til hækkunar á árlegum greiðslum lífeyrissjóða til örorkulífeyrisþega en bent er á að útreikningar sem byggt er á sýni að sú hækkun yrði 1,3 til 1,6 milljarðar eftir gildistöku nýja örorkulífeyriskerfisins 1. september nk.
„Miðað við ársreikninga lífeyrissjóða fyrir árið 2023 eykst skuldbinding vegna hækkunar örorkugreiðslna um 50 milljarða kr. sem samsvarar tæplega 0,5 prósentustiga breytingu á tryggingarfræðilegri stöðu sem teljist ekki verulegt. Í greiningunni er tiltekið að hér sé um að ræða reiknað meðaltal fyrir alla sjóði og því ekki óhugsandi að sjóðir sem hafa hæstu örorkubyrði gætu orðið fyrir meiri áhrifum,“ segir í nefndarálitinu.
Meirihluti þingnefndarinnar segir að meta þurfi þessa útreikninga í samhengi við heildareignir lífeyrissjóða. „Að því gættu tekur hann undir umfjöllun í greinargerð og ályktun greiningarinnar að áhrif frumvarpsins á lífeyrissjóði séu minni háttar.“
Afar brýnt er að mati meirihlutans að fjármála- og efnahagsráðuneytið vinni ötullega að því að ná samkomulagi við lífeyrissjóði og aðila vinnumarkaðarins um leiðir til jöfnunar á örorkubyrði lífeyrissjóða og nauðsynlegt sé að „koma til móts við þá sjóði sem hafa þyngstu örorkubyrði til að tryggja að lífeyrissjóðir séu ekki misvel búnir undir það að tryggja sjóðfélögum eftirlaunagreiðslur“.
Varað hefur verið við að breytingarnar gætu dregið úr hvata til atvinnuþátttöku þar sem í einstökum tilvikum gæti örorkulífeyrisþegi fengið hærri örorkulífeyrisgreiðslur eftir breytinguna en hann var með áður á vinnumarkaði. Meirihlutinn bendir hins vegar á að eitt meginmarkmið nýja kerfisins sé að auðvelda þátttöku og endurkomu einstaklinga á vinnumarkað eftir áföll. Það feli í sér nýja hvata og möguleika til atvinnuþátttöku.
Aðgangur að þessari frétt í fullri lengd krefst áskriftar.
Til þess að lesa hana þarftu að skrá þig inn.
Ertu ekki með notendaaðgang? Fara í nýskráningu.
Þú ert innskráð(ur) sem ... en ert ekki með áskrift.
Aðgangur að þessari frétt í fullri lengd krefst áskriftar að Morgunblaðinu, rafræns aðgangs á borð við vikupassa eða séráskriftar að viðkomandi efnisflokki á mbl.is.