Erlent | mbl | 24.6.2025 | 12:19

Ekki tilefni til mikillar bjartsýni fyrir fundinn

Kristrún Frostadóttir forsætisráðherra og Mark Rutte, framkvæmdastjóri NATO. Kristrún sækir fundinn sem fer fram í dag. Ljósmynd/Forsætisráðuneytið

Ágreiningur um tillögu um aukin fjárframlög aðildarríkja Atlantshafsbandalagsins (NATO) til varnarmála gefur ekki tilefni til mikillar bjartsýni fyrir leiðtogafund NATO í dag.

Þetta segir Arnór Sigurjónsson, sérfræðingur í varnarmálum, í samtali við mbl.is.

Leiðtogafundurinn fer fram í Haag í Hollandi í dag. Mark Rutte, framkvæmdastjóri NATO, hyggst fara fram á breytingar um að hækka lágmarksútgjöld aðildarríkja til varnarmála úr 2% í 3,5%.

Hann vill einnig að aðildarríki verji 1,5% af vergri landsframleiðslu í „varnartengda“ málaflokka, t.a.m. netvarnir og aðra innviði.

Ágreiningur meðal NATO-ríkja

Heldurðu að ríkin muni samþykkja þetta?

„Það er ágreiningur um þessi framlög til varnarmála. Meðal annars hefur Spánn lýst því yfir að þeir telji sig ekki bundna þessu. Við vitum að lönd eins og Ungverjaland og Slóvakía eru með mikla fyrirvara og það eru fleiri ríki.

Þannig að það er ágreiningur um þessi áform um aukin framlög upp til fimm prósent. Svo er minnkandi stuðningur Bandaríkjamanna við Úkraínu og mér finnst það ekki gefa tilefni til mikillar bjartsýni um niðurstöðu leiðtogafundarins,“ segir Arnór.

Frétt af mbl.is

„Heimurinn þarf á því að halda sem aldrei fyrr“

Mögulega verður óbindandi samstöðuyfirlýsing

Hann telur að í besta falli megi búast við einhvers konar samstöðuyfirlýsingu um væntanlega fyrirhugaðar hækkanir framlaga til varnarmála. Hann á hins vegar ekki von á því að það verði skuldbindandi fyrir allar þjóðir þar sem ekki sé eining meðal ríkjanna um áformin.

„Ég á ekki von á því að það verði skuldbindandi fyrir allar þjóðir vegna þess að þarna ríkir consensus-prinsippið. Það verða allir að vera sammála þessum ákvörðunum og ef einhver ríki eru það ekki þá verður það ekki skuldbindandi,“ segir Arnór.

Kristrún Frostadóttir forsætisráðherra hefur sagt að stjórnvöld séu að horfa til þess að verja 1,5 prósent af vergri landsframleiðslu í „varnartengd“ útgjöld, eins og forysta NATO hefur óskað eftir af aðildarríkjum.